Walory drewna jako materiału użytkowego jak i dekoracyjnego doceniane są przez człowieka od tysięcy lat. Przez wieki nauczyliśmy się jak właściwie przygotować drewno w zależności od specyfiki jego późniejszego wykorzystania. Bardzo ważnym elementem jego obróbki jest cięcie, które może odbywać się w trzech płaszczyznach:
-Cięcie poprzeczne wykonuje się prostopadle do rdzenia pnia. W ten sposób odsłonięta zostaje struktura usłojenia. Efekt wizualny jest praktycznie niepowtarzalny ponieważ na wygląd wpływa wiele czynników: warunki wzrostu, wiek drzewa, miejsce w którym wzrastało i oczywiście gatunek drewna.
-Cięcie promieniowe odbywa się przez środek pnia po jego długości. W ten sposób uwidoczniony zostaje równoległy układ przeciętych słojów. Dostrzec można paski drewna wczesnego i późnego, a także pas twardzieli, jak również ślady przebiegu promieni rdzeniowych. W przypadku drewna dębowego ślady promieni rdzeniowych często tworzą tak zwany błyszcz, dla którego charakterystyczne są błyszczące smugi, pożądane przez niektórych znawców drewna :)
-Cięcie styczne wykonuje się równolegle do stycznej okręgu pnia po jego długości. W zależności od miejsca (punktu), które zostało obrane jako styczna (prosta mająca tylko jeden punkt wspólny z okręgiem), ale także od odległości cięcia od średnicy pnia i samego kształtu pnia (krzywizny i jego zbieżność) przedstawiał będzie się rysunek usłojenia drewna. Oczywiście należy pamiętać, że wygląd w dużym stopniu determinuje sam gatunek drewna.
Po ścięciu drzewa jego komórki są pełne wody, natomiast ścianki komórek wypełnione są „wodą związaną”. W czasie składowania ściętego drzewa następuje proces ucieczki wody z komórek, w wyniku czego drewno osiąga wilgotność w granicach 30 %. Ten poziom wilgotności nazywany jest punktem nasycenia drewna, na tym etapie drewno zachowuje jeszcze pierwotną objętość. Zmienia się to w kolejnym etapie schnięcia gdy znika woda zgromadzona w ściankach komórek, które stają się cieńsze, a same komórki kurczą się.
Wpływa to na zmniejszenie się wymiarów liniowych, czego konsekwencją jest zmiana objętości. Proces ten trwa tak długo dopóki ilość wilgoci w drewnie nie osiągnie poziomu, który będzie odpowiadał wilgotności względnej powietrza.
Oczywiście w sytuacji kiedy powietrze w wyniku ogrzewania pomieszczeń, w których jest składowane drewno, lub po prostu utrzymujących się warunków atmosferycznych będzie bardziej suche, drewno będzie dostosowywać się do warunków dążąc do osiągnięcia równowagi wilgotnościowej. W drugą stronę mechanizm ten działa dokładnie tak samo, w przypadku zwiększenia się wilgotności powietrza, automatycznie wzrasta wilgotność drewna, naturalnie do określonego poziomu. Dlatego drewno jest materiałem higroskopijnym, w momencie otrzymania dodatkowej ilości wilgoci pęcznieje, w przypadku jej spadku kurczy się.
Na rycinie zaznaczono optymalne warunki w jakich powinno znajdować się drewno w pomieszczeniach mieszkalnych (temperatura powietrza 20-25 C, wilgotność powietrza 40-60 %. W tym przedziale wilgotność drewna wahać się będzie w granicach od około 7 do 11 %.
cdn...
Na podstawie opracowania Zbigniewa Wolskiego "Parkieciarz podstawy wiedzy i praktyki zawodowej", oraz własnych wiadomości.